G20’nin dönem başkanlığında KOBİ politikalarını küresel bir gündem haline getiren Türkiye, bu konuda samimi ve kararlı olduğunu gösterdi. Günümüzde bütün ekonomilerin lokomotif gücünün KOBİ’ler olduğu gerçeğinden hareketle Yüksek Planlama Kurulu (YPK) üç yıllık bir KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı’nı (KSEP) kabul etti. KOBİ’lerin rekabet güçlerinin uluslararası düzeyde artırılmasını ve finansmana erişimlerini kolaylaştırmayı amaçlayan ve 2015-2018 dönemini kapsayan KSEP sağlanacak desteklerde önceliği imalat sanayisi KOBİ’lerine veriyor.
Planın uygulama ve koordinasyonuyla Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) görevlendirildi. Genel amaç, "Küçük işletme ihtiyaçlarına duyarlı iş ortamında, KOBİ’lerin rekabet güçlerinin uluslararası düzeyde artırılması ve Türkiye’nin ekonomik büyümesinde KOBİ’lerin katkısının yükseltilmesi" olarak konuldu.
2018’e kadar yürürlükte kalacak KSEP 5 stratejik alan tarif ediyor, 15 özgün hedef çiziyor ve bu hedefler çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından KOBİ’lere yönelik yürütülecek eylem ve projeleri kapsıyor. Stratejik alanlar; sanayi, hizmet ve ticaret sektörlerindeki KOBİ’leri kapsıyor.
KOBİ’lerin bölgeden bölgeye ve sektörden sektöre farklılaşan sorunları 2015-2018 KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı’na yansıtılmadı, KOBİ’ler bütünsel olarak ele alındı ve sektörel veya bölgesel eylem ve projelere 2015-2018 planında yer verilmedi. Ancak KSEP şu istisnayı özenle kaydetti: “Bu yaklaşımın tek istisnası 10. Kalkınma Planı’nda yeralan ‘güçlü bir imalat sanayisine duyulan ihtiyaç’ ve ‘imalat sanayisinin toplam katmadeğer içerisindeki payının artırılması’ gibi vurgular gereğince, imalat sanayinde faaliyet gösteren KOBİ’lerdir.”
2015-2018 KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı’nda 5 Stratejik Alan ve 15 Hedef aşağıdaki gibidir:
1. STRATEJİK ALAN
KOBİ’lerin Rekabet Güçlerinin Artırılması ve Büyümelerinin Sağlanması
1- Alan Hedefleri:
- KOBİ’lerin kurumsallaşmalarının, markalaşmalarının sağlanması ve verimlilik düzeylerinin yükseltilmesi.
- KOBİ’lerde ortak iş ve proje geliştirme kültürünün yaygınlaştırılması.
- Sürdürülebilir kalkınma ve büyüme için KOBİ’lerin ulusal ve uluslararası mevzuata uyum yeteneklerinin artırılması.
- KOBİ’lerde beşeri sermayenin geliştirilmesi amacıyla KOBİ işveren ve çalışanlarının niteliklendirilmesi.
- İmalat sanayisi KOBİ’lerinin öncelikli olarak desteklenmesi.
2. STRATEJİK ALAN
KOBİ’lerin İhracat Kapasitelerinin Artırılarak Uluslararasılaşma Düzeylerinin Yükseltilmesi
2- Alan Hedefleri:
- İhracat yapmak isteyen KOBİ’lerin uluslararası pazarlara erişimlerinin artırılması.
- İhracatçı KOBİ’lerin yeni pazarlara erişimlerini kolaylaştırarak, pazar çeşitliliklerinin artırılması, ihracatta sürekliliğin sağlanması.
- KOBİ’lerin ihracatında orta-yüksek teknolojili yerli ürünlerin payının artırılması.
3. STRATEJİK ALAN
İş ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Sürecinde KOBİ’lerin Gözetimi
3- Alan Hedefleri:
- İş ve yatırım ortamını etkileyen düzenlemeler ile kamu hizmetlerinin sunumunda KOBİ ihtiyaçlarına duyarlılığın artırılması ve KOBi istatistiklerinin uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi.
- KOBİ’lere yönelik devlet desteklerinde bütünselliğin sağlanması.
4. STRATEJİK ALAN
KOBİ’lerin Ar-Ge ve Yenilik Kapasitelerinin Geliştirilmesi
4- Alan Hedefleri:
- KOBİ’lerde bilgiye dayalı üretim yapısının teşvik edilerek, patent ve ticarileştirme konularında ilerleme sağlanması.
- Ürün, hizmet ve iş modeli açılarından yenilikçi KOBİ’lerin öncelikli olarak desteklenmesi.
- KOBİ’ler ile büyük ölçekli yurtiçi/yurtdışı işletmeler ve üniversiteler arasındaki işbirliklerinin artırılması.
5. STRATEJİK ALAN
KOBİ’lerin Finansmana Erişiminin Kolaylaştırılması
5- Alan Hedefleri:
- KOBİ’lerin banka kredilerine erişimlerinin kolaylaştırılması.
- KOBİ’lerin alternatif finansman kaynaklarından daha fazla faydalanmalarının sağlanması.
TÜRKİYE’NİN KOBİ’LERİ
Genel:
Türkiye’de toplam işletmelerin yüzde 99’unu KOBİ’ler oluşturuyor.
KOBİ’lerin cirodaki payı yüzde 63.3.
Ana sektör gruplarına göre, KOBİ’lerin yüzde 12.5’i “Sanayi”, yüzde 35.2’si “Ticaret” sektöründe faaliyet gösteriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2012 Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri’ne göre KOBİ’lerin; toplam mal ve hizmet satın alışları içerisindeki payı yüzde 65.5, üretim değerindeki payı yüzde 56.2, çalışanlar sayısı içerisindeki payı yüzde 75.8.
İhracatın yüzde 59.8’i, ithalatın yüzde 39.9’unu KOBİ’ler gerçekleştirdi.
KOBİ’lerin Ar-Ge harcamalarındaki payı yüzde 16.9.
İmalatta:
Türkiye: 2013 yılında 426.781 imalat sektörü işletmesinden 2.771’i (yüzde 6.5) ileri teknolojili olarak sınıflandırılan sektörlerde faaliyet gösterdi. Bu işletmelerin yüzde 98.4’ü ise KOBİ. Ölçek içi yüzdeler açısından ise orta ölçekli imalat sektörü KOBİ’lerinin yüzde 1.5’inin ileri teknoloji olarak sınıflandırılan sektörlerde faaliyet gösterdiği söylenebilir.