Adana, verimli toprakları, sulama imkanları, coğrafi ve klimatolojik avantajları sayesinde tarımın güçlü olduğu, sanayinin ise tarımdan direkt veya dolaylı olarak etkilenen sektörler doğrultusunda geliştiği, halihazırda önemli bir üretim üssü konumunda. Bunlara ek olarak Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın bölgeden geçmesi, yanıbaşında Mersin Limanı’nın varlığı, yine Yenice’ye yapılması planlanan ‘Lojistik Merkez Projesi’, Çukurova Bölgesel Havalimanı ve Ceyhan Enerji İhtisas Bölgesi gibi büyük ölçekli yatırımlar ve mega projelerle Adana önümüzdeki dönemde hem ülke genelinde hem dış ekonomik coğrafyasında öne çıkan bir kent hüviyetine bürünecek.
Adana Valisi Mustafa Büyük, 10. Kalkınma Planı’nı temel alan ve bölgesel kalkınmanın gerçekleştirilmesi amacına rehberlik etmek için hazırlanan Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi’nin (BGUS) Adana’ya Mersin ile birlikte çok önemli bir misyon yüklendiğini söylüyor. Vali Büyük, “Bu misyon doğrultusunda Adana’nın Mersin ile birlikte Çukurova olarak ‘uluslararası büyüme merkezlerinin doğuya kaydığı bu süreçte ülkemizin güneyindeki yerleşim merkezleri için etkisi Ortadoğu’dan da hissedilecek, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropollere alternatif yeni bir üretim üssü ve metropol bölge’ olacağı öngörülmektedir” diyor.
Mega projeler hem şehre hem Türkiye’ye kazandıracak
Adana’da ulusal hedeflere hizmet edecek büyük ölçekli yatırımların mevcut olduğunu hatırlatan Vali Mustafa Büyük, yürütülen projeler ve şehre katkılarını şöyle detaylandırıyor: “Ceyhan Enerji İhtisas Bölgesi’nin tamamlanması bölgeyi bir enerji merkezi haline getirecektir. Enerji Bölgesi aynı zamanda kentte kimya, petro-kimya, yenilenebilir enerji gibi çeşitli sektörlerin de gelişmesini tetikleyecektir. İlde turizm alanında yapılan yatırımlar kent turizmi alanında önemli bir altyapı oluşturmaktadır. Ayrıca sağlık kampüsü, eğitim kampüsü, müze kompleksi ve büyük alışveriş merkezleri gibi önemli yatırımlar Adana kent merkezinin çehresini değiştirecek niteliktedir. Yapım çalışmaları sürdürülen Çukurova Uluslararası Havalimanı, bölgesel niteliğiyle kentin yerli ve yabancı yatırım açısından cazibesini artırıcı niteliktedir. Yenice Lojistik Merkezi, hızlı tren projeleri, Akdeniz Sahil Yolu gibi büyük ölçekli yatırımlar ilin tarım, sanayi ve ticaret kültürüyle birleştiğinde Adana’nın bir üretim üssü ve cazibe merkezi olmaması için hiçbir neden bulunmamaktadır.”
Kümelenme potansiyeli ateşleyecek
Vali Mustafa Büyük’ün verdiği bilgilere göre; Adana 2015 yılında 1.7 milyar dolar ihracat yaparak Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 1.2’sini gerçekleştirdi. 2014 yılı SGK verilerine göre Adana’da 286.786 sigortalı çalışan bulunuyor; bu sayı Türkiye’deki çalışan sayısının yüzde 2.17’sini oluşturuyor. Adana’nın sektörel gelişme eksenleri; tarım, turizm, imalat sanayi ve yenilenebilir enerjiden oluşuyor. Çukurova Kalkınma Ajansı tarafından yapılan analizler sonucunda; tarım-gıda, kimya, makine ve ekipman, otomotiv yan sanayi ve mobilya imalatı kümelenme çalışmalarında öncelikli olarak ele alınacak sektörler olarak belirleniyor. Bu sektörlere ek olarak Ekonomi Bakanlığı tarafından KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi kapsamında tekstil, plastik, gübre ve tarımsal ilaçlar, yenilenebilir enerji sektörlerinde fikir aşamasında kümelenmelerin yeraldığı tespit ediliyor. Adana’da başlangıç aşamasındaki sağlık turizmi kümelenme çalışmalarının yanısıra son dönemde mobilya sektöründe kurulan dernek çatısı altında kümelenme çalışmaları hız kazanıyor.
Şehrin dezavantajı bölgesel teşvikin olmaması
KOBİ’ler tüm Türkiye’de olduğu gibi Adana’da da üretimin lokomotifi durumunda. 2014 yılı SGK istatistiklerine göre Adana’da KOBİ ölçeğinde faaliyet gösteren işyeri sayısı 38 bin 280. Bu işletmelerde 238 bin 769 sigortalı çalışan sayısı bulunuyor. Vali Mustafa Büyük, yüksek imalat sanayi kapasitesine sahip Adana’da bu zamana kadar öz kaynaklarıyla atılımlar gerçekleştiren girişimcilerin kamunun yönlendirmesi ve perspektif sunması durumunda yeni yatırım kararları alabileceklerini öngörüyor.
Vali Büyük, anlatıyor: “Özellikle, ilde büyüyen ve gelişen ancak daha sonra diğer illerde/bölgelerde yatırımlara yönelen sermaye sahibi girişimcilerin tekrar şehre yönlendirilmesi önemlidir. Adana, Ekonomi Bakanlığı tarafından uygulanan teşvik destek unsurları bakımından son dönemlerde dezavantajlı bir konuma gelmiştir. Özellikle bölgesel teşvik tedbirleri açısından komşu iller Osmaniye, Niğde ve Kahramanmaraş’ın 5. Bölge’de bulunması ile yönelecek yatırımlar için bir handikap oluşturmaktadır. Ayrıca ilde üzerinde odaklanılması ve teşvik edilmesi gereken en önemli konulardan biri de Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarıdır. İlin bu alanda üniversite-sanayi-kamu işbirliği çerçevesinde stratejik bir yol haritası belirlemesine ihtiyaç bulunmaktadır.”
Adana’nın cazibe alanı AOSB
Adana OSB’nin, konumunun sağladığı lojistik avantaj dışında metrekare fiyatlarının ucuzluğu ve diğer Organize Sanayi Bölgeleri’nde kolay bulunmayacak altyapı ve eğitim hizmetleri ile yatırımcı için önemli bir cazibe merkezi oluşturduğuna değinen Vali Büyük, sosyal donatı alanlarıyla bir kenti andıran AOSB’ye bir de ticaret merkezi kazandırıldığından sözediyor. Bir alışveriş merkezi olarak hizmete giren ticaret merkezinde sanayicinin ihtiyaç duyduğu birçok işyeri yeraldığını ve AOSB’ye yatırım yapan girişimcilere tüm hizmetlerin sunulduğunu aktaran Vali Mustafa Büyük, “AOSB’de, sanayicilerin kalifiye eleman sorununun çözümüne katkı sunmak amacı ile Çukurova Üniversitesi’ne bağlı meslek yüksekokulunun yanısıra bir de özel meslek lisesi bulunmaktadır. Meslek lisesinde AOSB’deki fabrikaların en çok kalifiye elemana ihtiyaç duydukları tekstil, elektrik elektronik, kimya ve makine gibi bölümler yeralmaktadır. Bu okulların öğrencileri hem staj yeri sorunu yaşamamakta, hem de mezun olduklarında sanayi bölgemizde istihdam olanağı bulabilmektedirler” diye konuşuyor.
Üniversite bölgenin çehresini değiştiriyor
Adana ilinde üniversiteler, sahip oldukları öğrenci ve öğretim üyeleri sayılarıyla önemli bir yere sahip. Kalkınma başlığı altında özetlenebilecek pek çok iktisadi ve sosyal kalkınma projesine kamu ve özel kesimle işbirliği içerisinde katkı koyan Çukurova Üniversitesi ile Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Ar-Ge ve inovasyon konusunda önümüzdeki dönem yapılacak olan çalışmalarda kilit öneme sahip olacak. 1973’te kurulan Çukurova Üniversitesi’nde 16 fakülte, 5 yüksekokul, 13 meslek yüksekokulu, 1 devlet konservatuvarı, 3 enstitü ve 25 araştırma ve uygulama merkezi bulunuyor. Ayrıca Adana’da, 2011 yılında kurulan, ilk öğrencilerini 2013-2014 öğretim döneminde alan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde; 9 fakülte, 1 yüksekokul, 2 enstitü ve 2 araştırma ve uygulama merkezi faaliyet gösteriyor.
Bölgesel İnovasyon Stratejisi hazırlanıyor
Adana’da 2 tane Ar-Ge merkezi, 1 tane Teknoloji Geliştirme Bölgesi bulunuyor. Bu bölgelerde ağırlıklı yazılım, bilişim, tasarım, tıp ve biyo-teknoloji gibi yüksek teknolojili sektörlerde faaliyet gösteren firmalar bulunuyor. Vali Büyük gelecek vizyonu için yaptıkları çalışmalara dikkat çekiyor: “Adana’nın genel üretim yapısına bakıldığında mevcutta düşük ve orta–düşük teknolojili sektörlerin yoğunlukta olduğu görülmektedir. Bu üretim yapısını bilgi ve teknoloji temelli, Ar-Ge ve inovasyona dayalı bir şekilde orta–yüksek ve yüksek teknolojili sektörlere doğru dönüştürmek; mevcutta varolan istihdam ağırlıklı sektörlerde ise teknoloji düzeyini yükselterek daha katmadeğerli ürünler üretmek gerekmektedir. Bütün bu hedefleri daha sistematik bir hale getirebilmek için ise uzun vadeli bir strateji çalışmasına ihtiyaç bulunmaktadır.”
Bu bakış açısıyla harekete geçen Adana Valiliği, Valilik himayesinde Çukurova Kalkınma Ajansı koordinasyonunda Büyükşehir Belediyesi, Sanayi Odası, Ticaret Odası, Ticaret Borsası, Organize Sanayi Bölgesi, Üniversiteler gibi kentteki ilgili bütün paydaşların ortaklığıyla Rekabet İçin Strateji (RIS) adlı akıllı uzmanlaşma perspektifiyle hazırlanacak olan ‘Bölgesel İnovasyon Stratejisi’ çalışmasını başlatmış. 36 ay sürecek olan bu strateji çalışması sonucunda kentteki öne çıkan ve potansiyel arz eden sektörler belirlenecek, bunları inovasyon temelli geliştirmek için gerekli olan stratejiler oluşturulacak, ilgili tarafların da desteğiyle oluşturulacak eylem planları hayata geçirilecek. Bu çalışmanın ortaya koyacağı tespit, strateji ve eylemler aynı zamanda Adana’nın bilgi odaklı kalkınma sürecine ışık tutacak.
Adana Valisi Mustafa Büyük: Mega projeler Adana’yı uçuracak
Adana Valisi Mustafa Büyük: Mega projeler Adana’yı uçuracak
KobiEfor Sanayi Ekonomi Dergisi KobiEfor Sanayi Ekonomi Dergisi
AYIN KONUĞU
Zengin tarım alanlarıyla geçmişten günümüze dikkatleri çeken Adana, özellikle enerji ve lojistik alanında yürütülen mega projelerle Türkiye’nin yeni üretim üssü olma yolunda hızla ilerliyor.
Paylaş: