21. yüzyılın ekonomik dopingi RUSYA
Dünya ekonomisinin yarınlarını kaynak, üretim, teknoloji ve beşeri sermaye belirleyecek. Rusya bunların tümüne sahip fakat şimdilik rasyonel sentezinden yoksun. Bütün Avrasya ve Asya, hatta Avrupa’nın Orta ve Doğu dilimleri Rusya’nın etrafında toplanıyor.
PAZAR/ÜLKE
01.08.2016, 08:50 30.07.2016, 12:39
10413
İngiltere bu sürece erkenden katılmak için AB’den ayrılma kararı aldı. Türkiye ve Rusya 2016 ortasında Rusya ile yeni bir sayfa açma kararı aldı. Türk iş dünyası açılan bu sayfaya kendi adını yazdırmak için hemen harekete geçmeli.
Önce Rusya’nın ekonomik büyüklüğüne bakalım: Nüfusu 143 milyon. GSYİH’sı 2014 yılında 1 trilyon 860 milyar, 598 milyon dolar gerçekleşti. Kişi başı gelir IMF’ye göre 24.449 dolar oldu. Büyüme oranı yüzde 0.6’da kaldı. Ancak Rusya bu değil. Petrol, doğal gaz, kömür ve çok sayıda stratejik minerali kapsayan bir doğal kaynak rezervi bulunuyor. Kömür, petrol, gaz, kimyasallar ve metaller; hadde makinelerinden yüksek performanslı uçak ve uzay araçlarına; radar, füze üretimine ve ileri elektronik parçalara kadar her tür makine üretimi; gemi inşa sanayi; kara ve demiryolu taşımacılığı ekipmanları; iletişim ekipmanları; tarım makineleri; traktörler ve inşaat ekipmanları; elektrik enerjisi üretimi; medikal ve bilimsel araçlar; havacılık-uzay-savunma teknolojilerinde dünya liderliği, dayanıklı tüketim malları, tekstil; gıda sanayi malları vb. uçsuz bucaksız bir sanayi zenginliği var.
Sovyet döneminde uygulanan merkezi planlamada tüketim malları ve hizmet sektörleri marjinaldı. Üretim bu boşluğa yönelik hız kazandı. Hizmet sektörünün GSYİH’daki payı 1990’larda yüzde 36’nın altında iken 1995’ten bu yana yüzde 60’a çıktı.
Rusya’da sanayi sektörü ağır sanayi yönünde gelişmiştir. Yakıt, enerji ve metalürji üretimi toplam sınai üretimin yüzde 35’ten fazlasıdır. Elektrik ve gıda üretiminin sınai üretimdeki payı yaklaşık yüzde 25’tir. İleri teknoloji ve tüketim malları üretiminin Rus ekonomisinde payı hala çok küçüktür. Bu ekonomik alan özellikle Türk KOBİ’lerine sonsuz fırsatlar sunmaktadır. Çünkü Rusya’da KOBİ’lerin GSYİH’dan aldıkları pay, yalnızca yüzde 10-15 civarındadır. Bu oran, Türkiye’de yüzde 50’ye yakındır.
Son olarak ülke ekonomisinin coğrafi yoğunluğuna bakalım: Sanayi Moskova, St. Petersburg, Yekaterinburg ve Nizhny Novgorod kentlerinde yoğunlaşmıştır. Bu büyük kentler geçiş sürecini diğer kentlere göre daha iyi yönetmiş, üretimde çeşitlilik sağlamıştır. Tomsk ve Novosibirsk gibi daha küçük kentler Sovyet rejimi tarafından yaratılan sanayi merkezleridir. Sibirya ve ülkenin en doğusundaki bölgeler hala sanayileşmemiş durumdadır. Bu bölgeler hammadde ve enerji üssü konumundadır.
Türkiye-Rusya ticareti
Rusya Türkiye’nin önemli bir ticaret ortağıdır. Coğrafi yakınlık, Türkiye-Rusya ticari ve ekonomik ilişkilerinin gelişmesinde önemli bir avantaj sağlamaktadır. 1997’de ihracatımız 2 milyar 57 milyon, ithalatımız 2 milyar 174 milyon ve toplam ticaret hacmimiz 4 milyar 231 milyon dolar iken 2008 yılında bu değerler; ihracatımız 6 milyar 484 milyon dolar, ithalatımız 31 milyar 365 milyon dolar olmak üzere 37 milyar 849 milyon dolara çıkmıştır. Dış ticaretimiz 2009-2010 kriz döneminde yüzde 39 daralmış, ardından yükselme eğilimi gelmiştir.
Doğal Gaz Anlaşması lehimizedir
18.9.1984 tarihinde imzalanan Doğal Gaz Anlaşması ile Rusya tarafı Türkiye Cumhuriyeti’ne doğal gaz sevk etmeyi garanti ederken Türk tarafı da bu süre zarfında doğal gaz ithal etmeyi taahhüt etmiştir. Anlaşma ile doğal gaz bedellerinin Türkiye tarafından serbest döviz şeklinde ödenmesi, Rus tarafının ise bu ödemeleri genelde Türk malları alımında kullanması amaçlanmıştır. Anlaşmanın imzalandığı dönemde, doğal gaz karşılığında mal ihracı uygulaması ile geleneksel Türk ihraç ürünleri ihracatından ziyade, Türk sanayi ürünlerinin ihracatının artırılması için yeni bir imkan yaratılması hedeflenmiştir. Doğal gaz anlaşmasının ülkemiz açısından diğer önemli bir yönü, doğal gaz bedellerinin bir kısmının, Türk müteahhitlik firmalarının Rusya’da gerçekleştirmiş oldukları projelerin finansmanında kullanılmasıdır.
Ruble ile ticaret: İlgili Kararname’nin 14 Nisan 2009 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte Türkiye-Rusya arasındaki ticarette Ruble kullanımı başlamıştır.
Basitleştirilmiş Gümrük Hattı: Basitleştirilmiş Gümrük Hattı uygulaması, Türkiye ile Rusya arasında oluşturulan, iki ülke arasındaki ticarette sevk edilen mallara ilişkin bilgilerin iki ülkenin gümrük idareleri arasında elektronik yolla önceden değişimine dayanan bir sistemdir. Sistemden yararlanmak tamamen gönüllülük esasına dayanmakta olup, sistem çerçevesinde, sevk edilen mallara ilişkin bilgileri gümrük idaresine önceden sunan firmalara dış ticaret işlemlerinde çeşitli kolaylıklar sağlanmaktadır.
Türkiye’nin Rusya’ya ihracatında başlıca ürünler: Turunçgiller (taze/kurutulmuş), binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar, domates (taze/soğutulmuş), karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar, sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat ve diğer örme mensucat, üzümler (taze/kurutulmuş), plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.), demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar, mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden), elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar, adi metallerden donanım, tertibat vb. eşya (mobilya, kapı, pencere, bavul, askılık vb. için), izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, hıyarlar ve kornişonlar (taze/soğutulmuş), kayısı, kiraz, şeftali, erik ve çakal eriği (taze), balıklar (taze veya soğutulmuş), toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama, dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları, römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar; bunların aksam ve parçaları, kürkten giyim eşyası, aksesuarları ve kürkten diğer eşya, gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular, buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları, yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri, oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları, tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme), ayçiçeği tohumu, metal dökümhaneleri için dereceler; döküm plakaları; döküm modelleri; metaller, karbürler, cam, plastik, elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler.
YARARLI ADRESLER
Türkiye’nin Moskova Ticaret Müşavirliği
Adres: 7. Rostovskiy pereulok 12 115127
Moskova / Rusya Federasyonu
Tel: +7 499 2462989-2463989-2461489
Faks: +7 499 2464989
e-Posta: moskova@ekonomi.gov.tr
Önce Rusya’nın ekonomik büyüklüğüne bakalım: Nüfusu 143 milyon. GSYİH’sı 2014 yılında 1 trilyon 860 milyar, 598 milyon dolar gerçekleşti. Kişi başı gelir IMF’ye göre 24.449 dolar oldu. Büyüme oranı yüzde 0.6’da kaldı. Ancak Rusya bu değil. Petrol, doğal gaz, kömür ve çok sayıda stratejik minerali kapsayan bir doğal kaynak rezervi bulunuyor. Kömür, petrol, gaz, kimyasallar ve metaller; hadde makinelerinden yüksek performanslı uçak ve uzay araçlarına; radar, füze üretimine ve ileri elektronik parçalara kadar her tür makine üretimi; gemi inşa sanayi; kara ve demiryolu taşımacılığı ekipmanları; iletişim ekipmanları; tarım makineleri; traktörler ve inşaat ekipmanları; elektrik enerjisi üretimi; medikal ve bilimsel araçlar; havacılık-uzay-savunma teknolojilerinde dünya liderliği, dayanıklı tüketim malları, tekstil; gıda sanayi malları vb. uçsuz bucaksız bir sanayi zenginliği var.
Sovyet döneminde uygulanan merkezi planlamada tüketim malları ve hizmet sektörleri marjinaldı. Üretim bu boşluğa yönelik hız kazandı. Hizmet sektörünün GSYİH’daki payı 1990’larda yüzde 36’nın altında iken 1995’ten bu yana yüzde 60’a çıktı.
Rusya’da sanayi sektörü ağır sanayi yönünde gelişmiştir. Yakıt, enerji ve metalürji üretimi toplam sınai üretimin yüzde 35’ten fazlasıdır. Elektrik ve gıda üretiminin sınai üretimdeki payı yaklaşık yüzde 25’tir. İleri teknoloji ve tüketim malları üretiminin Rus ekonomisinde payı hala çok küçüktür. Bu ekonomik alan özellikle Türk KOBİ’lerine sonsuz fırsatlar sunmaktadır. Çünkü Rusya’da KOBİ’lerin GSYİH’dan aldıkları pay, yalnızca yüzde 10-15 civarındadır. Bu oran, Türkiye’de yüzde 50’ye yakındır.
Son olarak ülke ekonomisinin coğrafi yoğunluğuna bakalım: Sanayi Moskova, St. Petersburg, Yekaterinburg ve Nizhny Novgorod kentlerinde yoğunlaşmıştır. Bu büyük kentler geçiş sürecini diğer kentlere göre daha iyi yönetmiş, üretimde çeşitlilik sağlamıştır. Tomsk ve Novosibirsk gibi daha küçük kentler Sovyet rejimi tarafından yaratılan sanayi merkezleridir. Sibirya ve ülkenin en doğusundaki bölgeler hala sanayileşmemiş durumdadır. Bu bölgeler hammadde ve enerji üssü konumundadır.
Türkiye-Rusya ticareti
Rusya Türkiye’nin önemli bir ticaret ortağıdır. Coğrafi yakınlık, Türkiye-Rusya ticari ve ekonomik ilişkilerinin gelişmesinde önemli bir avantaj sağlamaktadır. 1997’de ihracatımız 2 milyar 57 milyon, ithalatımız 2 milyar 174 milyon ve toplam ticaret hacmimiz 4 milyar 231 milyon dolar iken 2008 yılında bu değerler; ihracatımız 6 milyar 484 milyon dolar, ithalatımız 31 milyar 365 milyon dolar olmak üzere 37 milyar 849 milyon dolara çıkmıştır. Dış ticaretimiz 2009-2010 kriz döneminde yüzde 39 daralmış, ardından yükselme eğilimi gelmiştir.
Doğal Gaz Anlaşması lehimizedir
18.9.1984 tarihinde imzalanan Doğal Gaz Anlaşması ile Rusya tarafı Türkiye Cumhuriyeti’ne doğal gaz sevk etmeyi garanti ederken Türk tarafı da bu süre zarfında doğal gaz ithal etmeyi taahhüt etmiştir. Anlaşma ile doğal gaz bedellerinin Türkiye tarafından serbest döviz şeklinde ödenmesi, Rus tarafının ise bu ödemeleri genelde Türk malları alımında kullanması amaçlanmıştır. Anlaşmanın imzalandığı dönemde, doğal gaz karşılığında mal ihracı uygulaması ile geleneksel Türk ihraç ürünleri ihracatından ziyade, Türk sanayi ürünlerinin ihracatının artırılması için yeni bir imkan yaratılması hedeflenmiştir. Doğal gaz anlaşmasının ülkemiz açısından diğer önemli bir yönü, doğal gaz bedellerinin bir kısmının, Türk müteahhitlik firmalarının Rusya’da gerçekleştirmiş oldukları projelerin finansmanında kullanılmasıdır.
Ruble ile ticaret: İlgili Kararname’nin 14 Nisan 2009 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte Türkiye-Rusya arasındaki ticarette Ruble kullanımı başlamıştır.
Basitleştirilmiş Gümrük Hattı: Basitleştirilmiş Gümrük Hattı uygulaması, Türkiye ile Rusya arasında oluşturulan, iki ülke arasındaki ticarette sevk edilen mallara ilişkin bilgilerin iki ülkenin gümrük idareleri arasında elektronik yolla önceden değişimine dayanan bir sistemdir. Sistemden yararlanmak tamamen gönüllülük esasına dayanmakta olup, sistem çerçevesinde, sevk edilen mallara ilişkin bilgileri gümrük idaresine önceden sunan firmalara dış ticaret işlemlerinde çeşitli kolaylıklar sağlanmaktadır.
Türkiye’nin Rusya’ya ihracatında başlıca ürünler: Turunçgiller (taze/kurutulmuş), binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar, domates (taze/soğutulmuş), karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar, sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat ve diğer örme mensucat, üzümler (taze/kurutulmuş), plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.), demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar, mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden), elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar, adi metallerden donanım, tertibat vb. eşya (mobilya, kapı, pencere, bavul, askılık vb. için), izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, hıyarlar ve kornişonlar (taze/soğutulmuş), kayısı, kiraz, şeftali, erik ve çakal eriği (taze), balıklar (taze veya soğutulmuş), toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama, dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları, römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar; bunların aksam ve parçaları, kürkten giyim eşyası, aksesuarları ve kürkten diğer eşya, gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular, buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları, yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri, oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları, tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme), ayçiçeği tohumu, metal dökümhaneleri için dereceler; döküm plakaları; döküm modelleri; metaller, karbürler, cam, plastik, elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler.
YARARLI ADRESLER
Türkiye’nin Moskova Ticaret Müşavirliği
Adres: 7. Rostovskiy pereulok 12 115127
Moskova / Rusya Federasyonu
Tel: +7 499 2462989-2463989-2461489
Faks: +7 499 2464989
e-Posta: moskova@ekonomi.gov.tr
